Betaïne, ook bekend als trimethylglycine (TMG), is een aminozuur dat is afgeleid van glycine, het eenvoudigste proteinogene aminozuur. Het is een organische chemische verbinding die behoort tot de grote groep van betaïnes - zwitterionen, die zowel positief als negatief geladen fragmenten bevatten (niet naast elkaar zoals bij yliden). Hoewel velen van ons zich niet bewust zijn van het bestaan ervan, speelt betaïne een vitale rol in ons lichaam. Het wordt geproduceerd in combinatie met choline, of vitamine B4, wat vooral belangrijk is voor zwangere vrouwen. De naam "betaïne" is afkomstig van de isolatie uit bieten, die worden beschouwd als de bekendste natuurlijke bron van deze stof. Daardoor wint betaïne aan populariteit onder de verschillende voedingssupplementen die op de markt zijn, mede door zijn volledig natuurlijke samenstelling.
Betaïne als geneesmiddel
We komen vaak namen tegen als Betaïne HCL, een natuurlijk bestanddeel van maagsap. Het speelt een rol bij de spijsvertering en bevordert de opname van voedingsstoffen. Het was over de toonbank verkrijgbaar tot 1993, toen het door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) van de lijst met supplementen werd geschrapt vanwege het vermeende gebrek aan effectiviteit. Studies in 2014 bevestigden echter de doeltreffendheid ervan bij het verbeteren van de pH van de maag.
Betaïne met Pepsine is een ander natuurlijk bestanddeel van maagsap. Beide stoffen zijn bijzonder nuttig bij de absorptie van calcium, vitamine B12, ijzer en eiwitten. Pepsine zelf is een spijsverteringsenzym dat eiwitten afbreekt in kleinere elementen, waardoor ze gemakkelijk kunnen worden opgenomen in de dunne darm. Het komt voor in de maag van mensen en veel dieren en wordt door het maagslijmvlies afgescheiden als een inactief pro-enzym.
De functie van betaïne
Hoewel betaïne niet bekend is, wordt het als zeer belangrijk beschouwd. Het heeft een belangrijke invloed op talrijke biochemische processen en kan verschillende moleculen vervoeren en hun binding beïnvloeden. Het kan bijvoorbeeld de binding van waterstof en koolstof vergemakkelijken. Een door betaïne beïnvloed proces is de methyleringsreactie van homocysteïne aminozuren, waarbij methionine ontstaat. Methionine, een vaak ondergewaardeerd aminozuur, is verantwoordelijk voor de interne creatineproductie, waardoor de spierkracht en -massa toeneemt, evenals de eiwitsynthese, met name de vertaling.
De eigenschappen van betaïne
Bieten, en dus betaïne, spelen geen belangrijke rol in onze voeding, wat een vergissing is, want ze zijn rijk aan leverbeschermende stoffen, vetverbranders en bacterieremmende verbindingen. Betaïne heeft twee interessante eigenschappen: het kan diep in de levercellen doordringen en de regeneratie van methionine activeren. Aangezien de lever verantwoordelijk is voor het opvangen en neutraliseren van gifstoffen, is het goed functioneren ervan cruciaal, wat ondersteund kan worden door betaïne aan ons lichaam toe te dienen. Betaïne in bieten helpt ook choline, dat vetten in de lever afbreekt. Bieten met betaïne kunnen een belangrijk element zijn in het dieet van mensen die lijden aan obesitas en overgewicht.
Betaïne als trainingssupplement
Het is essentieel om betaïne niet te vaak te gebruiken. Het is het beste om twee tot drie keer per dag een dosis te nemen. Overdosering van deze stof kan diarree of maagklachten veroorzaken. Betaïne moet worden gecombineerd met stoffen als creatine. De dosering, of de hoeveelheid die we innemen, is ook belangrijk. De dagelijkse behoefte aan betaïne varieert van één tot drie gram. Voor trainingen moet het anderhalf uur voor en na de training worden ingenomen.
